Jak wygląda stopa cukrzycowa ? Objawy i etapy choroby

Stopa cukrzycowa to powikłanie cukrzycy, które rozwija się w wyniku przewlekłego podwyższenia poziomu glukozy we krwi. Zbyt wysoki poziom cukru przez długi czas uszkadza nerwy (neuropatia cukrzycowa) oraz naczynia krwionośne, co prowadzi do ograniczonego przepływu krwi i utrudnionego gojenia ran. W efekcie, skóra stóp staje się wrażliwa na uszkodzenia, a drobne rany mogą łatwo przekształcić się w poważne infekcje. Dodatkowo, utrata czucia w stopach sprawia, że pacjenci mogą nie zauważyć kontuzji lub otarć, co tylko pogarsza sytuację.

W wyniku tych zmian, stopa cukrzycowa może obejmować szereg objawów, takich jak pęknięcia skóry, owrzodzenia, zmiany w kształcie stopy (np. palce młotkowate) czy też infekcje, które w przypadku zaniedbania mogą prowadzić do poważniejszych komplikacji. Do oceny zaawansowania stopy cukrzycowej stosuje się m.in. skalę Wagnera, która klasyfikuje zmiany od powierzchownych owrzodzeń (stopień 1) do martwicy wymagającej amputacji (stopień 5). Kluczową przyczyną rozwoju stopy cukrzycowej jest niewłaściwa kontrola poziomu cukru we krwi przez długi czas, jednak inne czynniki, takie jak palenie tytoniu, nadciśnienie czy otyłość, mogą dodatkowo zwiększać ryzyko rozwoju tego schorzenia.

Jakie są objawy stopy cukrzycowej?

Objawy stopy cukrzycowej mogą występować stopniowo, a ich nasilenie zależy od stopnia uszkodzenia nerwów i naczyń krwionośnych. Wczesne rozpoznanie problemu i odpowiednia pielęgnacja stóp są kluczowe w zapobieganiu poważniejszym komplikacjom. Poniżej przedstawiamy główne objawy wczesne oraz zaawansowane, na które warto zwrócić uwagę.

• Wczesne objawy stopy cukrzycowej:

1. Zaburzenia czucia

W wyniku neuropatii cukrzycowej dochodzi do osłabienia czucia w stopach. Może to objawiać się uczuciem mrowienia, drętwienia lub pieczenia w palcach lub całej stopie. Pacjenci często nie czują urazów, otarć czy oparzeń, co zwiększa ryzyko infekcji.

2. Zmiany w wyglądzie skóry

Skóra staje się sucha, łuszcząca się, a w niektórych miejscach mogą pojawić się pęknięcia. W wyniku zaburzeń krążenia, skóra może także zyskać blady lub lekko sinawe zabarwienie.

3. Zaburzenia potliwości

Pacjenci z neuropatią autonomiczną mogą zauważyć zmniejszenie pocenia się stóp, co prowadzi do nadmiernej suchości skóry i pęknięć. Z kolei w górnej części ciała, szczególnie w obrębie tułowia, szyi lub twarzy, może pojawić się zwiększona potliwość, będąca mechanizmem kompensacyjnym organizmu, próbującym regulować temperaturę ciała.

4. Ból lub dyskomfort w stopach

Początkowe bóle, szczególnie podczas chodzenia, mogą wskazywać na problemy z krążeniem. Często ból pojawia się w okolicach pięty lub w palcach, mogą być też odczuwalne skurcze.

• Zaawansowane objawy stopy cukrzycowej:

1. Rany i owrzodzenia

Trudno gojące się rany na stopach cukrzycowych, które pojawiają się nawet po drobnych urazach, są jednym z głównych objawów stopy cukrzycowej. W wyniku uszkodzenia nerwów, pacjenci często nie zauważają, że mają otarcie czy skaleczenie, a rana może szybko przekształcić się w głębokie owrzodzenie.

2. Infekcje

Zmniejszona odporność organizmu oraz upośledzone krążenie sprzyjają infekcjom. Owrzodzenia na stopach mogą łatwo ulec zakażeniu, co może prowadzić do bólu, zaczerwienienia, a także wydzieliny ropnej. W przypadku ciężkich infekcji, istnieje ryzyko zapalenia kości (osteomyelitis), co zwiększa ryzyko amputacji.

3. Deformacje stopy

W bardziej zaawansowanych stadiach stopy cukrzycowej mogą wystąpić deformacje, takie jak palce młotkowate, które są wynikiem nieprawidłowego napięcia mięśniowego oraz nieleczonych urazów.

4. Martwica

W wyniku długotrwałego niedoboru krwi i tlenu w stopach, w skrajnych przypadkach może dojść do martwicy tkanek. Objawia się to ciemniejącymi, martwymi partiami skóry, co może wymagać interwencji chirurgicznej.

Etapy rozwoju stopy cukrzycowej

Stopa cukrzycowa rozwija się stopniowo, na początku niezauważenie, a jej etapy mogą różnić się w zależności od stopnia zaawansowania uszkodzeń nerwów i naczyń krwionośnych. Zrozumienie ich pozwala na wczesne wykrycie problemu i skuteczne leczenie, które należy wprowadzić niezwłocznie!

• Etap 1: Uszkodzenie nerwów (neuropatia)

W początkowym etapie dochodzi do uszkodzenia nerwów. Neuropatia może dotyczyć nerwów czuciowych, co prowadzi do utraty czucia w stopach, ruchowych, przez co mogą wystąpić deformacje stopy, jak i autonomicznych. Osoba chora może nie odczuwać bólu, co zwiększa ryzyko urazów i infekcji, które nie są zauważane na czas.

• Etap 2: Zmiany skórne i trudności w gojeniu ran

W wyniku zaburzeń krążenia, skóra stóp staje się sucha, łuszcząca się i bardziej podatna na pęknięcia. Rany, nawet te drobne, mogą mieć trudności z gojeniem się, co sprzyja powstawaniu owrzodzeń.

• Etap 3: Infekcje i owrzodzenia

W tym etapie mogą pojawić się zakażenia, które rozwijają się w wyniku zranienia, a także ropnie i głębokie owrzodzenia. Nieleczone infekcje mogą prowadzić do dalszego uszkodzenia tkanek.

• Etap 4: Deformacje i martwica

W najbardziej zaawansowanym stadium, przy długotrwałym braku leczenia, mogą wystąpić deformacje stopy, takie jak palce młotkowate. Ponadto, w wyniku braku odpowiedniego krążenia, dochodzi do martwicy tkanek, co może wymagać interwencji chirurgicznej.